Οκτώβριος: Μήνας Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού

Ένα μήνυμα πρόληψης, δύναμης και ελπίδας

Γράφει ο
Χατζόπουλος Κωνσταντίνος
Χειρουργός Μαστού, Αναπλ. Διευθυντής Δ’ Κλινικής Μαστού ΜΗΤΕΡΑ

Ο Οκτώβριος έχει καθιερωθεί παγκοσμίως ως ο μήνας αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού, μία ασθένεια που επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες (και άνδρες) σε όλο τον κόσμο. Είναι μια ευκαιρία να υπενθυμίσουμε σε όλους – και ιδιαίτερα στις γυναίκες – πόσο σημαντική είναι η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή ενημέρωση.

Ως χειρουργός μαστού, έρχομαι καθημερινά σε επαφή με γυναίκες που βιώνουν τον φόβο και την αβεβαιότητα που φέρνει η διάγνωση του καρκίνου αλλά παράλληλα, όλοι γινόμαστε μάρτυρες και της απίστευτης δύναμης που αντλεί κάθε γυναίκα για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Οφείλουμε, λοιπόν, να μιλήσουμε ανοιχτά για τον καρκίνο, να απομυθοποιήσουμε το άγχος της ανάγκης του προληπτικού ελέγχου και να δώσουμε πρακτικές συμβουλές που σώζουν ζωές.

Τι είναι ο καρκίνος του μαστού;

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες. Στο δυτικό κόσμο, 1 στις 8 γυναίκες, κάποια στιγμή στη ζωή της, θα έρθει αντιμέτωπη με τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Η νόσος εμφανίζεται όταν κάποια κύτταρα στον μαστό, υπό την επίδραση κάποιου βλαπτικού παράγοντα αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Δεν υπάρχει μία μόνο μορφή καρκίνου μαστού, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι, με διαφορετικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές και κάθε ένας εξ αυτών χρειάζεται διαφορετική, εξατομικευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες καλής πρόγνωσης. Όσο νωρίτερα ανιχνευθεί μια βλάβη στο στήθος, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες πλήρους ίασης.

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα που πρέπει να προσέχω;

Αν και ο καρκίνος του μαστού μπορεί να μην δίνει συμπτώματα στα αρχικά στάδια, υπάρχουν ενδείξεις που δεν πρέπει να αγνοούμε:

• Εξόγκωμα ή σκληρία στον μαστό ή στη μασχάλη
• Αλλαγές στο σχήμα ή το μέγεθος του μαστού
• Έκκριση υγρού από τη θηλή (ιδίως αιματηρή)
• Εισολκή της θηλής ή του δέρματος
• Ερυθρότητα, ζάρωμα ή πάχυνση του δέρματος του μαστού

Σε κάθε περίπτωση, η αξιολόγηση από εξειδικευμένο ιατρό στις παθήσεις του μαστού είναι απαραίτητη.

Η σημασία της πρόληψης

Η πρόληψη δεν είναι απλώς μια έννοια· είναι πράξη ευθύνης και παράλληλα δώρο απέναντι στον εαυτό μας. Περιλαμβάνει:

1. Εξοικείωση της γυναίκας με το στήθος της

Παλαιότερα, ήταν ευρέως διαδεδομένη η οδηγία για αυτοεξέταση των μαστών μια φορά το μήνα, μια διαδικασία που τελικά διαπιστώθηκε ότι προκαλούσε περισσότερο άγχος παρά συνέβαλλε στην έγκαιρη διάγνωση.  Πλέον, η σύσταση αυτή έχει αντικατασταθεί από τη συμβουλή η γυναίκα να προσπαθήσει να εξοικειωθεί με την εικόνα και την υφή των μαστών της.

2. Κλινική εξέταση από ειδικό ιατρό

Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, την εκτίμηση των παραγόντων κινδύνου, την ψηλάφηση και την αξιολόγηση των εξετάσεων. Ο γιατρός καλείται με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε γυναίκας (κληρονομικότητα, ατομικό ιστορικό κ.α.), να ορίσει εξατομικευμένο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου.

3. Μαστογραφία

Η ψηφιακή μαστογραφία αποτελεί τη βασικότερη εξέταση πληθυσμιακού ελέγχου καθώς έχει τη δυνατότητα ανίχνευσης ευρημάτων σε πολύ αρχικό στάδιο. Για τις γυναίκες του γενικού πληθυσμού, οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν η πρώτη μαστογραφία να προγραμματίζεται στην ηλικία των 40 ετών και να γίνεται ετησίως, ενώ σε γυναίκες με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης της νόσου ο έλεγχος εξατομικεύεται και ξεκινάει σε μικρότερη ηλικία. Το υπερηχογράφημα μαστών αποτελεί συμπληρωματική εξέταση για τη διερεύνηση κλινικών και μαστογραφικών ευρημάτων, συνιστά όμως την βασική εξέταση για τις νεότερες γυναίκες.

Χάρη στον προληπτικό έλεγχο, εντοπίζονται πολλοί καρκίνοι του μαστού σε προκλινικό στάδιο, πριν εμφανίσουν συμπτώματα.

Παράγοντες κινδύνου

Ορισμένοι παράγοντες δεν μπορούν να τροποποιηθούν (όπως η ηλικία, το φύλο, το οικογενειακό ιστορικό), όμως άλλοι σχετίζονται με τον τρόπο ζωής μας. Υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής — ισορροπημένη διατροφή, σωματική άσκηση, αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος — μειώνουμε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Η δύναμη της έγκαιρης διάγνωσης

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές.
Χάρη στις εξελίξεις της ιατρικής, οι θεραπείες σήμερα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές και προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε γυναίκας. Η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να σημαίνει μικρότερες επεμβάσεις, λιγότερες επιπλοκές και καλύτερη ποιότητα ζωής.

Ο καρκίνος του μαστού αφορά όλες και όλους

Αν και πιο σπάνιος, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί και στους άνδρες. Είναι σημαντικό να το θυμόμαστε και να μην αγνοούμε συμπτώματα.

Παράλληλα, η υποστήριξη από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο στην ψυχολογία κάθε γυναίκας που διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζει τη νόσο.

Ένα μήνυμα για κάθε γυναίκα

Ο Οκτώβριος δεν είναι απλώς ένας μήνας με ροζ κορδέλες. Είναι μια υπενθύμιση ότι η υγεία του μαστού είναι υπόθεση όλων μας. Είναι μια αφορμή να κλείσουμε το ραντεβού που αναβάλαμε, να μιλήσουμε με φίλες και συγγενείς για την πρόληψη και να φροντίσουμε τον εαυτό μας με αγάπη και συνέπεια.

Ας κάνουμε την πρόληψη συνήθεια. Για εμάς και για όσες αγαπάμε.

Ο Οκτώβριος είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού, ας αναδείξουμε τη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης! Φρόντισε το σώμα σου, γιατί η υγεία αρχίζει από εσένα!