Παχυσαρκία και υπνική άπνοια

Γράφει η
Παρασκευή Αραβωσιτά
Πνευμονολόγος – Εντατικολόγος ΜΕΘ Ενηλίκων του ΜΗΤΕΡΑ

Η υπνική άπνοια είναι συχνή διαταραχή της λειτουργίας της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Υποψιαζόμαστε το σύνδρομο αυτό σε ασθενείς με συμπτώματα όπως δυνατό ροχαλητό, αίσθημα κόπωσης κατά την πρωινή έγερση, νυχτερινή δύσπνοια, υπερβολική ημερήσια υπνηλία, σε άτομα με ανθεκτική υπέρταση, σε παχύσαρκους ασθενείς που παρουσιάζουν δυσκολία στην απώλεια βάρους.

Ασθενείς υψηλού κινδύνου είναι αυτοί που παρουσιάζουν κυρίως:

1. Παχυσαρκία (ΒΜΙ> 35 Kg/m2).
2. Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
3. Κολπική μαρμαρυγή.
4. Ανθεκτική υπέρταση.
5. Διαβήτη τύπου ΙΙ.
6. Πνευμονική υπέρταση.

Υπάρχει αμφίδρομη σχέση υπνοαπνοϊκού συνδρόμου και παχυσαρκίας και θετικός παλίνδρομος μηχανισμός αλληλοτροφοδότησης. Αφενός η παχυσαρκία προκαλεί υπνοαπνοϊκό σύνδρομο μέσω εναπόθεσης λίπους στις ανώτερες αναπνευστικές οδούς, μεταβολές στη λειτουργία των ανώτερων αεραγωγών, μεταβολές στους μηχανισμούς του ΚΝΣ που ρυθμίζουν τον αναπνευστικό τόνο (νευροενδροκρινικοί παράγοντες όπως η λεπτίνη). Αφετέρου το ίδιο το σύνδρομο της άπνοιας επιδεινώνει την παχυσαρκία μέσω μεταβολών που αφορούν την ποιότητα ζωής, όπως είναι η ημερήσια υπνηλία, με επακόλουθο μείωση της φυσικής δραστηριότητας και αύξηση της όρεξης για επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Το σύνδρομο χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη και συνοδεύεται από αντίσταση στη λεπτίνη, που προδιαθέτει σε αύξηση του σωματικού βάρους ειδικότερα στους υπνοαπνοϊκούς ασθενείς.

Η διάγνωση του συνδρόμου γίνεται με νυχτερινή πολυυπνογραφία, η οποία περιλαμβάνει ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, ηλεκτροοφθαλμογράφημα, ηλεκτρομυογράφημα, ηλεκτροκαρδιογράφημα, καταγραφή του κορεσμού της αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο και καταγραφή του τύπου αναπνοής.

Θεραπευτικές δυνατότητες είναι η απώλεια βάρους (σε νοσογόνο παχυσαρκία οι χειρουργικές επεμβάσεις είναι πιο αποτελεσματικές), αποφυγή ύπτιας θέσης κατά τον ύπνο, αποφυγή χρήσης αλκοόλ και ηρεμιστικών φαρμάκων, εφαρμογή συσκευής συνεχούς θετικής πίεσης των αεραγωγών, ενδοστομικές συσκευές, χειρουργική ανωτέρων αεραγωγών.

Έχει εκτιμηθεί ότι το 70% των ατόμων με υπνοαπνοϊκό σύνδρομο είναι παχύσαρκοι, το 40% των παχύσαρκων ανθρώπων παρουσιάζουν σημαντική άπνοια κατά τον ύπνο και ότι για κάθε 10% αύξησης του σωματικού βάρους αυξάνεται 6 φορές η πιθανότητα εμφάνισης συνδρόμου αποφρακτικής άπνοιας. Είναι, λοιπόν, προφανής η συσχέτιση παχυσαρκίας και υπνικής άπνοιας.

Παρακολουθείστε την σχετική ομιλία της κας Παρασκευής Αραβωσιτά στην Ημερίδα: ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ. Νόσος και Απειλή. Νεώτερες Εξελίξεις, που πραγματοποιήθηκε στις 9 & 10 Μαρτίου 2018.