Αξονική: Το παιδί σας θα υποβληθεί σε Αξονική Τομογραφία_ τι πρεπει να γνωρίζετε

Γράφει η
Γεωργία Παπαϊωάννου, MD, PhD,
Παιδοακτινολόγος, Διευθύντρια Τμήματος Παιδιατρικής Ακτινολογίας ΜΗΤΕΡΑ

Τι πρέπει να γνωρίζετε;

Η Αξονική Τομογραφία χρησιμοποιεί την ιοντίζουσα ακτινοβολία και με τη βοήθεια υπολογιστών απεικονίζει τα διαφορετικά τμήματα του σώματος του παιδιού. Ο Αξονικός Τομογράφος είναι ένα μηχάνημα σε σχήμα στεφανιού με μία κεντρική μεγάλη τρύπα δια μέσω της οποίας ένα ειδικό κρεβάτι μετακινείται μέσα-έξω. Με τους σύγχρονους πολυτομικούς (multislice) αξονικούς τομογράφους η κάθε εξέταση διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι λίγα λεπτά, ώστε συχνά να αποφεύγεται η ανάγκη για αναισθησία.

Λόγω της ακτινοβολίας δίνεται περισσότερη προσοχή ώστε να μην επιβαρύνονται τα παιδιά: χρησιμοποιούνται πρωτόκολλα χαμηλής δόσης, περιορίζεται η περιοχή που εξετάζεται με βάση το κλινικό ερώτημα και εφαρμόζεται η εξέταση όταν θεωρείται απολύτως απαραίτητη, πχ στο θώρακα για τη μελέτη των πνευμόνων, στα οστά σε περίπτωση κακώσεων.

Γιατί το παιδί μου να χρειάζεται Αξονική Τομογραφία;
Το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται Αξονική Τομογραφία προκειμένου να διερευνηθεί με λεπτομέρεια μια περιοχή του σώματος και να καθοριστεί η μέθοδος αντιμετώπισης.

Τι περιλαμβάνει η εξέταση;
Είστε ευπρόσδεκτοι να μείνετε στην αίθουσα του Αξονικού Τομογράφου με το παιδί σας κατά τη διάρκεια της εξέτασης, αλλά θα χρειαστεί να φορέσετε μία ποδιά από μόλυβδο, η οποία θα σας δοθεί από τον τεχνολόγο που θα πραγματοποιήσει την εξέταση και θα σας προστατέψει από την ακτινοβολία. Αν υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης, θα πρέπει να ενημερώσετε το προσωπικό του Αξονικού Τομογράφου πριν την εξέταση και η είσοδος στο χώρο δεν θα σας επιτραπεί. Η ίδια ερώτηση θα γίνει και σε κορίτσια αναπαραγωγικής ηλικίας για νομικούς λόγους, χωρίς πρόθεση να έρθει η εξεταζόμενη ή οι κηδεμόνες της σε δύσκολη θέση.

Το παιδί θα ξαπλώσει στο κρεβάτι του Αξονικού Τομογράφου και θα τοποθετηθεί στη σωστή θέση από τον υπεύθυνο τεχνολόγο, ο οποίος στη συνέχεια θα φύγει από το χώρο και θα εισέλθει στο δωμάτιο ελέγχου και λειτουργίας του Αξονικού Τομογράφου. Για τη διενέργεια της εξέτασης το εξεταστικό τραπέζι θα μετακινηθεί ώστε να φτάσει στο μέσο του τομογράφου. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, που είναι συνήθως ελάχιστα λεπτά, το μηχάνημα κάνει έναν ήχο προκειμένου να πάρει τις εικόνες. Ο τεχνολόγος έχει δυνατότητα επικοινωνίας με εσάς και το παιδί μέσω συστήματος ενδοεπικοινωνίας – μικροφώνου. Συχνά την εξέταση παρακολουθούν γιατροί ακτινολόγοι οι οποίοι επιμελούνται της εξέτασης και θα κάνουν τη γνωμάτευση. Μόλις τελειώσει η εξέταση ο τεχνολόγος θα τραβήξει το εξεταστικό κρεβάτι ώστε το παιδί να σηκωθεί.

Υπάρχουν κίνδυνοι;
Για λόγους προστασίας από την ακτινοβολία, οι αξονικές τομογραφίες στα παιδιά πραγματοποιούνται μόνο εάν το όφελος υπερνικά τους πιθανούς κινδύνους. Πάντα στα παιδιά η δόση ακτινοβολίας επιχειρείται να είναι η ελάχιστη δυνατή προκειμένου η ποιότητα των εικόνων να είναι ικανοποιητική.

Το παιδί σας θα πρέπει να παραμείνει ακίνητο κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Σε μη συνεργάσιμα ή μικρής ηλικίας παιδιά προτείνουμε χορήγηση ήπιας αναισθησίας (ύπνωσης) προκειμένου να παραμείνουν ακίνητα. Η χορήγηση του αναισθητικού φαρμάκου γίνεται από ένα μικρό καθετήρα που τοποθετείται σε μία φλέβα στο χέρι του παιδιού με την επίβλεψη παιδοαναισθησιολόγου.

Σε κάποιες από τις αξονικές τομογραφίες χρειάζεται να χορηγηθεί από τη φλέβα ένα υγρό που ονομάζεται σκιαγραφικό και βοηθάει στην καλύτερη μελέτη κάποιων περιοχών. Το φάρμακο αυτό αποφεύγεται σε παιδιά με διαταραγμένη νεφρική λειτουργία ή με αλλεργίες στο ιώδιο.

Προετοιμασία πριν την εξέταση
Θα λάβετε συγκεκριμένες οδηγίες, αν χρειάζεται, από τη γραμματεία του Τμήματος κατά την επιβεβαίωση του ραντεβού για την εξέταση. Αν το παιδί πρόκειται να υποβληθεί σε αναισθησία θα σας δοθούν ειδικές οδηγίες από τον παιδοαναισθησιολόγο τις οποίες θα πρέπει να ακολουθήσετε προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εξέταση στην ώρα της.

Ύπνος την παραμονή
Την παραμονή της εξέτασης είναι καλό να μειώσετε τις ώρες ύπνου του παιδιού, πχ. να κοιμηθεί 2 ώρες αργότερα από τη συνήθη ώρα και να ξυπνήσει 1 ώρα νωρίτερα.

Νηστεία
Όλα τα παιδιά που υποβάλλονται σε ύπνωση θα πρέπει να έχουν τελευταίο γεύμα ή ποτό (γάλα) τουλάχιστον 4 ώρες πριν την εξέταση και νερό μέχρι 2 ώρες πριν και πάντα με βάση τις συγκεκριμένες οδηγίες του παιδοαναισθησιολόγου. Στο παιδί δεν πρέπει να δοθεί τίποτα τις τελευταίες 2 ώρες πριν την εξέταση. Είναι σημαντική η τήρηση των οδηγιών αλλιώς η εξέταση θα αναβληθεί.

Πριν την εξέταση θα σας δοθεί το έντυπο συγκατάθεσης, με το οποίο θα συμφωνήσετε και θα παραχωρήσετε την άδεια για να διενεργηθεί η εξέταση. Για τα μικρότερα παιδιά υπάρχει στο Τμήμα παιχνίδι-εξομοιωτής του Τομογράφου, με το οποίο μπορούν να καταλάβουν πώς «βγαίνουν οι φωτογραφίες και τι ακριβώς θέλουν να δουν οι γιατροί» και να πραγματοποιήσουν τα ίδια εξετάσεις σε ειδικές κούκλες.

Τι συμβαίνει μετά την εξέταση;
Αν η εξέταση έγινε χωρίς αναισθησία θα μπορέσετε να φύγετε αμέσως μετά και να παραλάβετε τη γραπτή απάντηση της εξέτασης την επόμενη εργάσιμη ημέρα. Αν η εξέταση έγινε με αναισθησία θα περιμένετε με το παιδί σε ένα δωμάτιο για 20΄- 30΄ μέχρι να ξυπνήσει τελείως και ο παιδοαναισθησιολόγος που το παρακολουθεί σας δώσει την άδεια να φύγετε.

Υπάρχει πιθανότητα το παιδί που έχει υποβληθεί σε ύπνωση να αισθανθεί ναυτία κατά τις επόμενες 24 ώρες. Σε αυτή την περίπτωση περιορίστε τη λήψη φαγητού και υγρών μέχρι το παιδί να αισθανθεί καλύτερα. Επίσης είναι δυνατό το παιδί να αισθάνεται υποτονικό μετά την ύπνωση και για τις επόμενες 24 ώρες, οπότε περιορίστε τις δραστηριότητες που απαιτούν δεξιότητα χειρισμού, όπως ποδήλατο. Ωστόσο μην ανησυχήσετε αν το παιδί εμφανίσει υπνηλία μετά την ύπνωση ή ευερεθιστότητα, απλώς παρακολουθήστε το μέχρι να επανέλθει πλήρως.

Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με το Τμήμα Αξονικού – Μαγνητικού Τομογράφου αν έχετε ερωτήσεις ή απορίες.

Ιούλιος, 2016