Ροχαλητό: Πόσο “ύποπτο” είναι;
Γράφει ο
Μηνάς Αρτόπουλος
Ωτορινολαρυγγολόγος
Διευθυντής Ω.Ρ.Λ. Τμήματος Χειρουργικής Τραχήλου – Θυρεοειδούς ΜΗΤΕΡΑ
Το ροχαλητό είναι η πιο συχνή διαταραχή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου και σε πολλές περιπτώσεις συνοδεύεται από υπνική άπνοια. Σύμφωνα με μελέτες επτά φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμπλακούν σε τροχαίο δυστύχημα έχουν όσοι ροχαλίζουν και υποφέρουν από αποφρακτική υπνική άπνοια σε σχέση με αυτούς που έχουν αντιμετωπίσει το πρόβλημα!
Το ροχαλητό και η αποφρακτική υπνική άπνοια εκτός από τις επιπτώσεις στην οδήγηση μπορεί ακόμη να επιφέρει:
- Καρδιακή ανεπάρκεια- αρρυθμία
- Υψηλή πίεση
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Διαβήτη
- Κατάθλιψη
- Μειωμένη απόδοση στην εργασία
- Προβλήματα μνήμης
Εκτιμάται δε ότι το 6% των ενηλίκων σε παγκόσμιο επίπεδο, πάσχει από την νόσο, με το 75% αυτών να παραμένει αδιάγνωστο! Από τους πάσχοντες οι μισοί είναι υπέρβαροι. Σε αναλογία η νόσος ταλαιπωρεί έναν στους 25 άνδρες και μία στις 50 γυναίκες μέσης ηλικίας. Η νόσος δεν κάνει διακρίσεις καθώς πλήττει και τα παιδιά.
Οι επιπτώσεις στα παιδιά είναι κι αυτές αρκετές σημαντικές καθώς προκαλεί:
- Αναπτυξιακή καθυστέρηση,
- Γνωστικές και μαθησιακές διαταραχές,
- Υπνηλία κατά την διάρκεια της ημέρας,
- Αίσθηση κόπωσης,
- Διάσπαση της προσοχής,
- Υπερκινητικότητα.
Διάγνωση και αντιμετώπιση
Οι ενήλικες ασθενείς που πάσχουν από επίμονο ροχαλητό και πιθανή υπνική άπνοια θα πρέπει να υποβάλλονται σε πλήρη ωτορινολαρυγγολογική εξέταση.
Στη συνέχεια η μελέτη ύπνου θα δώσει σπουδαίες πληροφορίες με κυριότερη το δείκτη άπνοιας – υπόπνοιας (ΑΗΙ).
Εφόσον αυτός είναι παθολογικός τότε θα συσταθεί η τοποθέτηση συσκευή συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP) και απώλεια κιλών.
Σε περίπτωση που η συσκευή δεν είναι ανεκτή ή δεν θεραπεύει επαρκώς την άπνοια τότε τίθεται ζήτημα χειρουργικής αντιμετώπισης.
Η υπνοενδοσκόπηση (DISE) είναι η ασφαλέστερη και ακριβέστερη μέθοδος εντοπισμού του προβλήματος βάση της κατάταξης VOTE, με την οποία καθορίζουμε:
- το σημείο της απόφραξης
- το βαθμό της απόφραξης (αμελητέος, μερική απόφραξη, πλήρης απόφραξη)
- τον τύπο της απόφραξης (προσθιοπίσθιος, συγκεντρικός, εκ των πλαγίων)
Η υπνική άπνοια στους ενήλικες μπορεί να οφείλεται σε:
- Σκολίωση του ρινικού διαφράγματος,
- Υπερτροφία των ρινικών κογχών,
- Στενό φάρυγγα λόγω υπερτροφίας των αμυγδαλών, μακρά σταφυλή, υπερτροφία γλωσσικής αμυγδαλής κτλ.
Αντιμετωπίζεται με την διόρθωση του ρινικού διαφράγματος, τον καυτηριασμό των ρινικών κογχών ή με κογχοτομή και σταφυλο-φαρυγγο-υπερωιο-πλαστική. Στα παιδιά συνήθως το πρόβλημα οφείλεται στα λεγόμενα κρεατάκια και την υπερτροφία των αμυγδαλών. Αντιμετωπίζεται εύκολα με την αφαίρεσή τους με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους, όπως το Laser, ραδιοσυχνότητες, XPS κτλ. Η διάρκεια της επέμβασης διαρκεί 20-30 λεπτά και το παιδί αυθημερόν ή την επόμενη μέρα επιστρέφει σπίτι του».
Στα παιδιά η υπνοενδοσκόπηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί:
- Όταν το μέγεθος των αμυγδαλών και των αδενοειδών (κρεατάκια) κλινικά δεν δικαιολογεί το επίμονο ροχαλητό ή/και την υπνική άπνοια και υπάρχουν αμφιβολίες για την χειρουργική αντιμετώπιση και
- Όταν έχουν κάποιο σύνδρομο, ώστε να διευκρινιστεί αν η χειρουργική επέμβαση θα λύσει το πρόβλημα.