Εγκυμοσύνη: Οι «πρώτες» ανησυχίες και οι απαντήσεις

Γράφει η
Παναγιώτα Βαρνάβα
Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Επιστημονική Συνεργάτις ΜΗΤΕΡΑ

Η εγκυμοσύνη για τη γυναίκα είναι ίσως η πιο σημαντική και πιο όμορφη περίοδος της ζωής της. Όμως, οι αλλαγές που συντελούνται, τόσο στο σώμα όσο και στον ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο της μέλλουσας μητέρας, είναι τεράστιες.

Από την πρώτη στιγμή που αρχίζει να παράγεται η ορμόνη της κύησης, η β-χοριακή γοναδοτροπίνη (β- hCG), αρχίζουν και οι πρώτες αλλαγές στο γυναικείο σώμα, τόσο στην εξωτερική εμφάνιση όσο και σε όλες τις λειτουργίες του. Από τις πρώτες εβδομάδες αρχίζουν να αλλάζουν οι διατροφικές συνήθειες, γεγονός που προβληματίζει πολλές γυναίκες καθώς βλέπουν τη ζυγαριά να… ανεβαίνει. Το στήθος πρήζεται και αρχίζει να πονά, αλλάζει η λειτουργία του εντέρου, τροποποιείται η αναπνοή. Επίσης, η ναυτία και οι εμετοί ταλαιπωρούν τις εγκύους στο πρώτο τρίμηνο, σε διαφορετικό βαθμό την καθεμία, και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.

Οι πιο μεγάλοι κίνδυνοι

Εκείνο, όμως, που ανησυχεί περισσότερο τις μέλλουσες μητέρες είναι η ομαλή πορεία της κύησης, ιδιαίτερα τις πρώτες εβδομάδες, καθώς δυστυχώς δεν έχουν όλες οι κυήσεις αίσια κατάληξη. Οι πιο πολλές γυναίκες έχουν ακούσει από γνωστές και φίλες για αποβολή και παλίνδρομη κύηση πρώτου τριμήνου και κάποιες άλλες έχουν βιώσει στο παρελθόν τέτοια κατάσταση, οπότε το άγχος τους είναι μεγαλύτερο. Ο κίνδυνος για τέτοιες επιπλοκές είναι μεγαλύτερος μεταξύ 5ης και 7ης εβδομάδας και η συχνότητα ελαττώνεται σταδιακά μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου.

Η αποβολή, δηλαδή η απώλεια της κύησης, είναι από τις πιο δυσάρεστες εμπειρίες για μια γυναίκα. Μπορεί να εμφανίζεται με απλή αύξηση των κολπικών εκκρίσεων, αλλά συχνότερα με αιμορραγία και κοιλιακό άλγος. Όμως, τα συμπτώματα αυτά δεν σημαίνουν πάντα και αποβολή του εμβρύου, γι’ αυτό δε χρειάζεται πανικός.

Η αιμορραγία μπορεί να οφείλεται σε αποκόλληση του πλακούντα και ο γιατρός μπορεί να ελέγξει υπερηχογραφικά την καρδιακή λειτουργία και την κατάσταση του πλακούντα και να καθησυχάσει την έγκυο δίνοντάς της τις κατάλληλες οδηγίες. Αν χρειάζεται, μπορεί να παρακολουθήσει την πορεία της κύησης και με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις β-h CG. Μία στις τέσσερις γυναίκες μπορεί να έχει αιμορραγία στο πρώτο τρίμηνο, αλλά λιγότερο από το 50% θα οδηγηθεί σε απώλεια της κύησης.

Στην παλίνδρομη κύηση η ανάπτυξη του εμβρύου σταματά, ενώ η λειτουργία του πλακούντα μπορεί να συνεχίσει για μικρό διάστημα. Δεν υπάρχει συνήθως κολπική αιμορραγία ή άλγος. Τα συμπτώματα της εγκυμοσύνης σταματούν και η κατάσταση αυτή διαπιστώνεται υπερηχογραφικά.

Οι αιτίες

Το συχνότερο αίτιο γι’ αυτές τις επιπλοκές είναι οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Τα έμβρυα αυτά δεν είναι βιώσιμα και η φύση προνοεί και τα απορρίπτει. Γι’ αυτό και οι περισσότερες τέτοιες περιπτώσεις αφορούν γυναίκες άνω των 36 ετών (σε ποσοστό περίπου 40%). Στις γυναίκες κάτω των 25 ετών το ποσοστό είναι μικρότερο, γύρω στο 5%, οπότε βλέπουμε ότι και η ηλικία της γυναίκας παίζει ρόλο στην εμφάνιση αυτών των προβλημάτων.

Άλλα αίτια είναι οι ορμονικές δυσλειτουργίες, όπως ο υπερθυρεοειδισμός και ο υποθυρεοειδισμός, χρόνιες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η θρομβοφιλία, τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι λοιμώξεις του γεννητικού συστήματος, οι ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας.

Δυστυχώς, δεν μπορεί εύκολα μια γυναίκα να μειώσει τον κίνδυνο αυτών των επιπλοκών. Αλλά σίγουρα θα πρέπει να συμβουλεύεται το γιατρό της αν κάτι την ανησυχεί, έτσι ώστε να γίνεται ό,τι το καλύτερο.

Οι χρυσές συμβουλές

Η μέλλουσα μητέρα θα πρέπει να ελέγχει την υγεία της, να προσέχει το σωματικό της βάρος και προ εγκυμοσύνης, αλλά και να ενημερώνει το γιατρό της αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας από την αρχή. Θα πρέπει να είναι τυπική στις επισκέψεις στο γιατρό της και στις ιατρικές της εξετάσεις.
Ακόμα, προσοχή στη διατροφή! Η καφεΐνη, το αλκοόλ, η ζάχαρη, το αλάτι και τα κορεσμένα λίπη πρέπει να αποφεύγονται και να αυξάνεται η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών και ψαριών. Για την κάλυψη των ημερήσιων αναγκών των εγκύων συνήθως χορηγούνται συμπληρώματα σιδήρου, φυλικού οξέος και ασβεστίου.

Η ήπια άσκηση συνιστάται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και οι σεξουαλικές επαφές δεν αντενδείκνυνται, καλό όμως είναι να αποφεύγονται σε περίπτωση αιμορραγίας.

Η βλαπτική επίδραση του καπνίσματος και της χρήσης ουσιών είναι αποδεδειγμένη και η αποφυγή του στρες και των αγχογόνων παραγόντων επιβάλλεται!

Εκείνο που θα πρέπει να σκέφτεται κάθε έγκυος είναι ότι κάθε κύηση είναι διαφορετική και ιδιαίτερη για κάθε γυναίκα. Και δεν θα πρέπει να σκέφτεται τις πιθανές επιπλοκές, αλλά ότι κάθε μήνας που περνά απομακρύνει πιο πολύ τις ανησυχίες και τη φέρνει πιο κοντά στο ευτυχές αποτέλεσμα, σε ένα υγιές μωρό στην αγκαλιά της!