Νοσογόνος Παχυσαρκία: Οι καινούργιες μέθοδοι χειρουργικής αντιμετώπισης

Η παχυσαρκία αντιμετωπίζεται εδώ και πολλά χρόνια με χειρουργικές επεμβάσεις, οι οποίες έχουν πολύ καλά αποτελέσματα. Τελευταία, όμως, εφαρμόζονται ορισμένες καινούργιες μέθοδοι. Ποιες είναι αυτές, λοιπόν, και πώς αντιμετωπίζουν το πρόβλημα;

Γράφει ο
Γιώργος Π. Σταυρόπουλος, MD, PhD, FEBS
Χειρουργός, Εξειδικευμένος στη Βαριατρική Χειρουργική, Συνεργάτης ΥΓΕΙΑ & MHTEΡΑ

Η νοσογόνος παχυσαρκία είναι μια σοβαρή χρόνια ασθένεια, που χαρακτηρίζεται από τη συσσώρευση λίπους και την αύξηση του σωματικού βάρους. Οφείλεται σε πολλούς παράγοντες (γενετικούς, διατροφικούς, ψυχολογικούς, κοινωνικούς κ.ά.) και γι’ αυτό είναι δύσκολο να βρεθεί συγκεκριμένη θεραπεία. Αρκετοί από τους ασθενείς παρουσιάζουν τα λεγόμενα συνοδά νοσήματα, όπως διαβήτη και υπέρταση. Όσοι έχουν παχυσαρκία με δείκτη μάζας σώματος (BMI) άνω του 35-40 Kg/m2 πρέπει να αντιμετωπίζονται επεμβατικά (χειρουργικά) διότι είναι πλέον τεκμηριωμένο από τις μελέτες ότι κινδυνεύουν περισσότερο από την παχυσαρκία τους παρά από την επέμβαση. Επίσης, είναι σχεδόν αδύνατον να φθάσουν στο κανονικό βάρος και να το διατηρήσουν με δίαιτες και συντηρητικές μεθόδους.
Με τις επεμβάσεις αντιμετωπίζονται, εδώ και πολλές δεκαετίες, οι ασθενείς με νοσογόνο παχυσαρκία και πολλά έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια στον τομέα της χειρουργικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Μερικά από τα κριτήρια επιτυχίας των χειρουργικών μεθόδων ήταν πάντα ο έλεγχος και η διατήρηση της απώλειας βάρους, η μείωση των επιπλοκών, η καλή ποιότητα ζωής (π.χ. χωρίς εμετούς ή διάρροιες) και η σύντομη νοσηλεία.

Η μεγάλη καινοτομία
Η μεγαλύτερη καινοτομία υπήρξε η λαπαροσκοπική χειρουργική. Πολλοί ασθενείς που θεωρούνταν αδύνατον ή πολύ ριψοκίνδυνο για την υγεία τους να χειρουργηθούν, μπορούν πλέον να αντιμετωπίζονται λαπαροσκοπικά. Όλες οι επεμβάσεις και οι επανεπεμβάσεις της βαριατρικής χειρουργικής γίνονται λαπαροσκοπικά. Η λαπαροσκοπική χειρουργική ικανοποιεί όλα τα κριτήρια των επεμβάσεων που αναφέραμε και επιπλέον προκαλεί λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, ταχύτερη επιστροφή στις δραστηριότητες και καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα.
Η ρομποτική χειρουργική μπορεί εξίσου να θεωρηθεί μια από τις σύγχρονες καινοτομίες στη βαριατρική χειρουργική, προσφέροντας τρισδιάστατη όραση και σταθερότητα στο χειρουργικό πεδίο. Μέχρι σήμερα, όμως, δε φαίνεται να υπερτερεί σημαντικά έναντι της λαπαροσκοπικής χειρουργικής στον τομέα της παχυσαρκίας.

Οι τρεις κατηγορίες επεμβάσεων
Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας χωρίζονται σε τρεις κύριες κατηγορίες:
1. Επεμβάσεις περιορισμού που δεν επιτρέπουν κατανάλωση ποσότητας φαγητού.
2. Επεμβάσεις δυσαπορρόφησης, που δεν επιτρέπουν την απορρόφηση του φαγητού.
3. Επεμβάσεις μικτού τύπου, που συνδιάζουν και τα δύο παραπάνω.
Όσον αφορά στις επεμβάσεις περιορισμού, η επιμήκης γαστρεκτομή (sleeve gastrectomy), ενώ εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια σε όλο τον κόσμο, προσφάτως εγκρίθηκε ως αυτόνομη επέμβαση κατά της νοσογόνου παχυσαρκίας και αποτελεί πλέον συνήθη επέμβαση κατά της παχυσαρκίας. Ο γαστρικός δακτύλιος έχει στις μέρες μας περιορισμένη χρήση και δεν προτιμάται από τους χειρουργούς πιθανόν λόγω του υψηλού ποσοστού απώτερων επιπλοκών και της επανάκτησης του σωματικού βάρους.
Στις επεμβάσεις δυσαπορρόφησης το mini gastric bypass φαίνεται ότι προσφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα σε σχέση με τις κλασικές υπάρχουσες μεθόδους, οι οποίες θεωρούνται περισσότερο πολύπλοκες και δυσκολότερες τεχνικά (Scopinaro και Duodenal switch).
Στις επεμβάσεις μικτού τύπου το λαπαροσκοπικό γαστρικό bypass παραμένει το gold standard για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας.

Η ενδοσκοπική χειρουργική
Η ενδοσκοπική χειρουργική εισβάλλει τελευταία στη χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ωθώντας το πεδίο της περισσότερο προς την ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση.
Διαφυγές από αναστομώσεις ή επιμήκεις γαστρεκτομές, ανακατασκευές γαστρικών bypass, ακόμα και ενδοσκοπικά sleeve, έχουμε επιχειρήσει με επιτυχία τα δύο τελευταία χρόνια σε ασθενείς μας στον όμιλο ΥΓΕΙΑ (σύστημα overstitch).
Οι επεμβάσεις αυτές γίνονται με θεραπευτικά ενδοσκόπια από το στόμα και οι ασθενείς εξέρχονται αυθημερόν. Φαίνεται ότι η ενδοσκοπική χειρουργική θα βοηθήσει σημαντικά τα επόμενα χρόνια τους ασθενείς με νοσογόνο παχυσαρκία.