Δυσμηνόρροια: Συμβουλές αντιμετώπισης του πόνου

Γράφει ο
Τζεννάρο Καστάλντο, MD
Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Επιστημονικός  Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ

Η δυσμηνόρροια είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων, με κυρίαρχο τον έντονο πόνο χαμηλά στην κοιλιά, που σχετίζονται με την έμμηνο ρύση. Είναι μία κατάσταση που αφορά πολλές γυναίκες κατά την αναπαραγωγική τους ηλικία και μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι τόσο σοβαρή ώστε να περιορίσει τη γυναίκα στις καθημερινές της δραστηριότητες και να υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής της.

Αίτια

Η δυσμηνόρροια μπορεί να είναι πρωτοπαθής, όταν δεν εντοπίζεται κάποιο παθολογικό αίτιο, ή δευτεροπαθής όταν είναι συνέπεια παθολογικών καταστάσεων. Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια προκαλείται από τις προσταγλανδίνες, ορμόνες που προκαλούν συσπάσεις στην μήτρα. Οι συσπάσεις αυτές έχουν τον σκοπό αφενός να δημιουργήσουν αγγειοσύσπαση και αιμόσταση στην μήτρα και αφετέρου να απομακρύνουν το αίμα της περιόδου και είναι ο λόγος που η γυναίκα αισθάνεται πόνο σαν κράμπες χαμηλά στην κοιλιά. Η ένταση αυτών των συσπάσεων αλλά και υποκειμενικοί παράγοντες όπως η ανατομία αλλά και η ψυχολογία της γυναίκας συμβάλλουν στον βαθμό με τον οποίο παρουσιάζονται τα συμπτώματα.

Οι παθήσεις που συχνότερα σχετίζονται με την δευτεροπαθή δυσμηνόρροια είναι η Ενδομητρίωση, τα Ινομυώματα, η Αδενομύωση και η Στένωση του Τραχήλου. Οι Πολύποδες, η Φλεγμονώδης Πυελική Νόσος και τα Ενδομήτρια Σπιράλ είναι επίσης αιτίες που ενδέχεται να προκαλέσουν παρόμοια συμπτώματα.

Συμπτώματα

Το ήπιο κοιλιακό άλγος κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι ο κανόνας για τις περισσότερες γυναίκες, κυρίως τις πρώτες μέρες. Σε ένα ποσοστό γυναικών που κυμαίνεται από 15%-30% όμως τα συμπτώματα μπορούν να είναι τόσο έντονα ώστε να αποτελέσουν σοβαρό πρόβλημα, με επεκτάσεις στην προσωπική και επαγγελματική ζωή τους. Το κύριο σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος χαμηλά στην κοιλιά, ο οποίος μπορεί να αντανακλάται στη μέση και στη λεκάνη. Πολλές φορές ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, εμετό και διάρροια αλλά και από πονοκέφαλο και κατάπτωση της διάθεσης.

Διάγνωση

Η διάγνωση της δυσμηνόρροιας και της αιτιολογίας της βασίζεται στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και τις απεικονιστικές εξετάσεις, κυρίως το διακολπικό υπερηχογράφημα. Ένα λεπτομερές ιστορικό θα κατευθύνει τον ιατρό ως προς την αιτία της δυσμηνόρροιας.

Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια συνήθως παρουσιάζεται σε νεαρή ηλικία και δεν παρουσιάζει μεταβολές, παρά μόνο μετά από θεραπεία ή και μετά τους τοκετούς.

Στην δευτεροπαθή δυσμηνόρροια τα συμπτώματα διαφέρουν κατά περίπτωση και μπορούν να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία της γυναίκας, αναλόγως με την πάθηση που τα προκαλεί. Θα πρέπει επίσης να αξιολογούνται τα χαρακτηριστικά του κύκλου και της εμμήνου ρύσεως όπως και συνοδά συμπτώματα όπως ο πόνος κατά την σεξουαλική επαφή, η μηνο-μητρορραγία, οι άτυπες κολπικές εκκρίσεις κτλ. Η γυναικολογική εξέταση και το διακολπικό υπερηχογράφημα θα αποκλείσουν τυχόν οργανικές παθήσεις όπως ινομυώματα, πολύποδες, εκτοπισμένα σπιράλ κτλ.

Θεραπεία

Η θεραπεία της δυσμηνόρροιας εξαρτάται από την αιτία και την ένταση των συμπτωμάτων. Για ήπιες μορφές πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας συνιστάται η χορήγηση απλών αναλγητικών και/ή σπασμολυτικών φαρμάκων. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAIDs) έχουν, επίσης, πολύ καλή δράση κατά της δυσμηνόρροιας καθώς αναστέλλουν την σύνθεση των προσταγλανδινών και για αυτό θα πρέπει να λαμβάνονται με τα πρώτα σημάδια της περιόδου, πριν εγκατασταθεί πλήρως η συμπτωματολογία.

Ο περιορισμός της καφεΐνης, του τσιγάρου και του αλκοόλ, μία ισορροπημένη διατροφή αλλά και η άθληση έχει αποδειχθεί ότι βοηθάνε στην μείωση των συμπτωμάτων. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις συνιστάται η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων τα οποία τις περισσότερες φορές προκαλούν πλήρη ύφεση της δυσμηνόρροιας. Στη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια η θεραπεία στοχεύει στην εξάλειψη της αιτίας και μπορεί να είναι φαρμακευτική ή χειρουργική.