Ακοή: Απαραίτητη η εξέταση ακοής σε κάθε νεογέννητο

Ειδικοί εκτιμούν ότι η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να προλάβει πιθανή καθυστέρηση στην ομιλία και στη νοητική ανάπτυξη του παιδιού. Στην Αμερική τρία στα χίλια μωρά έχει κάποιο σοβαρό πρόβλημα ακοής και το 90% των παιδιών αυτών γεννήθηκαν από γονείς που δεν είχαν κανένα πρόβλημα ακοής.

Γράφει ο
Ιάκωβος Πετμεζάκης
Επ. Καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής ΩΡΛ Τμήματος Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας συνετέλεσε ώστε σήμερα από το δεύτερο εικοσιτετράωρο μετά τον τοκετό να διαπιστώνουμε, αν υπάρχει βαρηκοΐα, με τη μέθοδο των ωτοακουστικών εκπομπών. Πρόκειται για εξέταση, που μετρά την ανταπόκριση στον ήχο από το εσωτερικό του αυτιού υπολογίζοντας τις ωτοακουστικές εκπομπές. Ο εξεταστής τοποθετεί στο αυτί ένα μικρό βυσματάκι συνδεδεμένο με μία συσκευή, η οποία μπορεί ταυτόχρονα να εκπέμπει ήχους και να καταγράφει τις ωτοακουστικές εκπομπές που επιστρέφουν. Οι εκπομπές μετρώνται και καταγράφονται σε monitor. Η μέθοδος αυτή είναι απλή, αντικειμενική, μη επεμβατική, διαρκεί ένα έως δύο λεπτά και έχει χαμηλό κόστος. Στο ΜΗΤΕΡΑ εφαρμόζουμε από οκταετίας τη μέθοδο αυτή σχεδόν σε όλα τα παιδιά με άριστα αποτελέσματα. Αν το βρέφος δεν ανταποκριθεί στη μέθοδο αυτή, τότε υποβάλλεται σε πιο λεπτομερή εξέταση, ώστε να διερευνήσουμε εάν υπάρχει πρόβλημα σε βάθος.

Επ’ ευκαιρία της γνωστοποίησης της μεθόδου για την έγκαιρη διάγνωση κατά το δεύτερο εικοσιτετράωρο μετά τον τοκετό θα θέλαμε να σας παραθέσουμε ορισμένα στοιχεία που έχουν σχέση με την ανάπτυξη της ακοής και ομιλίας στα βρέφη. Ένα βρέφος με φυσιολογική ακοή πρέπει να έχει την ακόλουθη ανάπτυξη:

• Περίπου δύο μηνών ξαφνιάζεται, όταν ακούει έντονους ήχους. Αναγνωρίζει τη φωνή των οικείων του. Μουρμουρίζει σιγά και ευτυχισμένα.
• Περίπου τεσσάρων μηνών φτιάχνει μονοσύλλαβους ήχους, αρχίζει να ψελλίζει και βγάζει μία σειρά από ήχους, τσιρίδες, χαμόγελα.
• Περίπου έξι μηνών γυρίζει το κεφάλι προς την κατεύθυνση, απ’ όπου άκουσε τους ήχους. Αρχίζει να μιμείται τους ήχους της ομιλίας και μουρμουρίζει δισύλλαβους ήχους, π.χ. Μπα – μπα , μα – μα.
• Περίπου εννέα μηνών μιμείται την ομιλία των άλλων. Κατανοεί τη σημασία των λέξεων, όπως “όχι”, “γειά”, κ.λπ.
• Περίπου δώδεκα μηνών προφέρει σωστά μεμονωμένες λέξεις, όπως “μαμά” ή “νταντά” και τις κατανοεί. Δίνει ένα παιχνίδι, όταν του ζητηθεί, ανταποκρίνεται στο κάλεσμα για τραγούδι ή στη μουσική. Γυρνά αμέσως προς την κατεύθυνση, απ’ όπου άκουσε τον ήχο.

Βασικό ρόλο στην έγκαιρη διάγνωση της βαρηκοΐας παίζουν οι γονείς, οι οποίοι πάρα πολλές φορές είναι αυτοί που επιμένουν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα και με τη δική τους πρωτοβουλία ζητούν τη γνώμη του ειδικού. Από τη μακροχρόνια απασχόλησή μας με την ακοή του παιδιού και αξιοποιώντας τις πληροφορίες που έχουμε συλλέξει από τους γονείς έχουμε σχηματοποιήσει και παρουσιάζουμε ορισμένες αντιδράσεις του παιδιού ενδεχομένως ύποπτες για βαρηκοΐα. Έτσι το παιδί ηλικίας 6 μηνών έως 2 ετών είναι ύποπτο για βαρηκοΐα:

• Αν συνηθισμένοι θόρυβοι, όπως το γαύγισμα του σκύλου, το τικ – τακ του ρολογιού ή η μουσική, δεν το αποσπούν από το παιχνίδι του.
• Αν δε στρίβει το κεφάλι του στο κτύπημα ενός κουταλιού στο φλιτζάνι, στο κτύπημα μιας κουδουνίστρας, στο τσαλάκωμα ενός χαρτιού (εφ’ όσον δε σας βλέπει).
• Αν δεν το ενθουσιάζουν τα παιχνίδια που κάνουν θόρυβο, όπως η ροκάνα.
• Αν δεν αντιδρά όταν φωνάζουν το όνομά του από αποστάσεις ενός ή δύο μέτρων.
• Αν δεν προσπαθεί να μιμηθεί τη φωνή που ακούει.
• Αν δεν εμπλουτίζει συνεχώς το λεξιλόγιό του (οι λέξεις “μαμά” και “μπαμπάς” δεν είναι αρκετές).

Εάν οι γονείς έχουν κάποια αμφιβολία προτείνουμε να επισκεφθούν τον ειδικό γιατρό. Όσο πιο γρήγορα διαπιστώσουν κάποια βαρηκοΐα στο παιδί τόσο αποτελεσματικότερα θα το βοηθήσουν.

Η παιδική βαρηκοΐα αποτελεί συχνό και σοβαρό πρόβλημα που οφείλει να αντιμετωπιστεί εγκαίρως.