Πνευμονία: όσα πρέπει να γνωρίζετε

Γράφει ο
Βασίλειος Ι. Ιορδάνογλου
Πνευμονολόγος, Διευθυντής Α’ Πνευμονολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ

Τι είναι η Πνευμονία;
Πνευμονία είναι φλεγμονή του πνεύμονα, η οποία οφείλεται σε οξεία λοίμωξη, συνήθως μικροβιακή που χαρακτηρίζεται από κλινικά και ακτινολογικά ευρήματα πυκνώσεως ενός ή περισσοτέρων τμημάτων του ενός ή και των δύο πνευμόνων.
Η χρήση του όρου αυτού έχει επεκταθεί και περιλαμβάνει και μη μικροβιακές λοιμώξεις που οφείλονται σε μια πολύ μεγάλη ποικιλία μικροοργανισμών και ιών.

Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης της νόσου;
Ένα από τα συχνότερα μικρόβια που ενοχοποιείται για την πνευμονία είναι ο πνευμονιόκοκκος (Στρεπτόκοκκος της πνευμονίας). Ορισμένα άλλα μικρόβια όπως είναι το μυκόπλασμα, η Legionella, τα χλαμύδια και ορισμένοι ιοί, δεν έχουν όλα τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της πνευμονίας και γι’ αυτό ονομάζονται άτυπες πνευμονίες.

Επίσης, μπορούν να εμφανιστούν σε ασθενείς που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία από ενδονοσοκομειακά μικρόβια, σε άτομα με μειωμένη άμυνα όπως ηλικιωμένοι, παιδιά, ασθενείς με AIDS ή με άλλες χρόνιες παθήσεις. Μια ακόμη αιτία πνευμονίας είναι η εισρόφηση στους πνεύμονες από υγρά, από το στομάχι ή από το στόμα. Τα υγρά αυτά μπορεί να προκαλέσουν χημική πνευμονία. Αυτή μπορεί να προκληθεί από κάποιο σύμπτωμα λόγω δυσκολίας στη κατάποση από νευρολογικό πρόβλημα, από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση  και σε ασθενείς με απώλεια συνείδησης.

Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα κυριότερα συμπτώματα της πνευμονίας είναι ο πυρετός (συνήθως υψηλός) και ο παραγωγικός βήχας με πυώδη και ορισμένες φορές αιμόφυρτα πτύελα, η δύσπνοια και η καταβολή δυνάμεων. Μπορεί επίσης να παρουσιαστεί θωρακικό άλγος και ταχύπνοια.

Κατά τη φυσική εξέταση υπάρχουν χαρακτηριστικά ακροαστικά ευρήματα (Μη μουσικοί ρόγχοι), ορισμένες φορές μείωση του αναπνευστικού ψιθυρίσματος λόγω συγκέντρωσης υγρού στην υπεζωκοτική κοιλότητα (πλευρίτιδα), ενώ από τον ακτινολογικό έλεγχο  αποκαλύπτεται σκίαση διαφόρου μεγέθους. Η βαρύτητα της πνευμονίας ποικίλει από ήπια έως και πολύ σοβαρή που μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Ποια είναι η Θεραπεία;
Η Θεραπεία της πνευμονίας στηρίζεται κυρίως στη χορήγηση αντιβιοτικών. Η αγωγή θα πρέπει να αρχίζει το συντομότερο δυνατό από τη διάγνωση. Πολύ σημαντικό είναι  η επιλογή του σωστού φαρμάκου και η χορήγηση της σωστής δόσης. Οι επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν είναι κυρίως το εμπύημα (εμφάνιση πύου στην  υπεζωκοτική κοιλότητα). Η θεραπεία του εμπυήματος έγκειται στην άμεση παροχέτευση του υγρού. Ορισμένες φορές όμως σε καθυστερημένη αντιμετώπιση μπορεί να οδηγηθεί ο ασθενής στο χειρουργείο για παροχέτευση, καθαρισμό και αποφλοίωση.
Η πνευμονία  μπορεί να προληφθεί ορισμένες φορές με το εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο.